Kinh Hoa
Nghiêm
Phẩm Nhập Pháp Giới
Thứ ba mươi chín
Hán Dịch: Ðại Sư Thật-Xoa-Nan-Ðà
Việt Dịch: HT Thích Trí Tịnh
Này thiện nam tử ! Ta chỉ được pháp môn "ức niệm Nhứt thiết chư Phật cảnh giới trí huệ quang minh phổ kiến" này thôi.
Nam-mô Hoa-Nghiêm Hội Thượng Phật Bồ-Tát Ma-Ha-Tát
53. THIỆN-TÀI ĐỒNG-TỬ ĐI GẶP
ĐẠI BỒ-TÁT PHỔ-HIỀN
https://tangthuphathoc.net/nhap-phap-gioi-quyen-4-chuong-6/
Thiện-Tài tư-duy quán-sát nhất-tâm nguyện thấy Văn-Thù Sư-Lợi
Bồ-Tát, và muốn thấy Ðại-Thiên thế-giới vi-trần-số thiện-tri-thức để gần-gũi
cung-kính phụng thờ tuân hành giáo-pháp không chống trái, tăng trưởng xu cầu
tất cả trí-huệ, làm rộng biển đại-bi, thêm mây đại-từ, quán-sát khắp mọi loài
sanh lòng hoan-hỷ, an-trụ pháp-môn tịch-tịnh của Bồ-Tát, duyên khắp tất cả
cảnh-giới quảng-đại, học tất cả công-đức quảng đại của Phật, nhập tất cả
tri-kiến quyết định của Phật, thêm pháp trợ-đạo cho nhất-thiết-trí, khéo tu
thâm-tâm của tất cả Bồ-Tát, biết tam-thế Phật thứ đệ xuất thế, vào biển
nhất-thiết-pháp, chuyển xe nhất-thiết-pháp, sanh trong tất cả thế-gian, nhập
nơi tất cả bồ-tát nguyện-hải, trụ tất cả kiếp tu bồ-tát-hạnh, chiếu rõ tất cả
cảnh-giới Như-Lai, trưởng dưỡng chư căn của tất cả Bồ-Tát, được quang-minh
thanh-tịnh của nhất-thiết-trí, chiếu khắp mười phương, trừ hết tôi tăm
chướng-ngại, biết khắp pháp-giới, hiện thân mình khắp tất cả cõi, tất cả loài,
dẹp tất cả chướng, vào khắp vô-ngại, trụ nơi bực pháp-giới bình-đẳng, quán-sát
cảnh-giới giải-thoát của Phổ-Hiền, được nghe danh tự hạnh nguyện của Phổ-Hiền
đại Bồ-Tát, cũng nghe trợ-đạo, chánh-đạo, bậc chư địa, phương-tiện-địa,
nhập-địa, thắng-tấn-địa, trụ-địa, tu-tập-địa, cảnh-giới-địa, oai-lực-địa,
đồng-trụ khát ngưỡng.
Thiện-Tài muốn thấy Phổ-Hiền Bồ-Tát, liền ở trước tòa sư-tử
của Tỳ-Lô-Giá-Na Như-Lai nơi Kim-Cang-Tạng Bồ-Ðề-Tràng, trên tòa
Bửu-Liên-Hoa-Tạng, phát tâm rộng lớn như hư-không-giới, khởi tâm vô-ngại, bỏ
tất cả cõi rời tất cả chấp, tâm vô-ngại đi trong tất cả pháp vô-ngại, tâm
vô-ngại vào khắp tất cả thập phương, tâm thanh-tịnh vào cảnh-giới của
nhất-thiết-trí, tâm minh-liễu quán-sát đạo-tràng trang-nghiêm, tâm quảng-đại
nhập tất cả phật-pháp-hải, tâm châu-biến hóa-độ tất cả chúng-sanh-giới, tâm
vô-lượng tịnh tất cả phật-độ, tâm vô-tận trụ tất cả kiếp, tâm cứu-cánh xu hướng
Như-Lai thập-lực.
Lúc Thiện-Tài phát khởi những tâm như vậy, do sức thiện-căn
của mình, được sức-gia-hộ của tất cả Như-Lai, do sức đồng thiện-căn của
Phổ-Hiền Bồ-Tát, nên Thiện-Tài thấy mười thứ thoại-tướng, như là:
Thấy tất cả phật-độ thanh-tịnh, tất cả như-lai thành
đẳng-chánh-giác.
Thấy tất cả phật-độ thanh-tịnh không các ác-đạo.
Thấy tất cả phật-độ thanh-tịnh nghiêm-sức với những
diệu-liên-hoa.
Thấy tất cả phật-độ thanh-tịnh, tất cả chúng-sanh thân tâm
thanh-tịnh.
Thấy tất cả phật-độ thanh-tịnh, trang-nghiêm với những châu
bửu.
Thấy tất cả phật-độ thanh-tịnh, tất cả chúng-sanh tướng tốt
nghiêm thân.
Thấy tất cả phật-độ thanh-tịnh, những mây trang-nghiêm che
phía trên.
Thấy tất cả phật-độ thanh-tịnh, tất cả chúng-sanh mến yêu
nhau, giúp ích nhau, chẳng hại nhau.
Thấy tất cả phật-độ thanh-tịnh, đạo-tràng trang-nghiêm.
Thấy tất cả phật-độ thanh-tịnh, tất cả chúng-sanh tâm thường
niệm Phật.
Thiện-Tài lại thấy mười tướng quang-minh, như là:
Thấy bao nhiêu vi-trần của tất cả thế-giới, trong mỗi mỗi
vi-trần xuất-sanh tất cả thế-giới vi-trần-số phật-quang-minh võng-vân chiếu
sáng khắp nơi.
Trong mỗi mỗi vi-trần xuất sanh tất cả thế-giới vi-trần-số
phật quang-minh luân-vân nhiều thứ sắc-tướng cùng khắp pháp-giới.
Trong mỗi mỗi vi-trần xuất sanh tất cả thế-giới vi-trần-số
phật sắc-tượng bửu-vân cùng khắp pháp-giới.
Trong mỗi mỗi vi-trần xuất sanh tất cả thế-giới vi-trần-số
phật-quang-diệm luân-vân cùng khắp pháp-giới.
Trong mỗi mỗi vi-trần xuất sanh tất cả thế-giới vi-trần-số
những diệu-hương-vân cùng khắp mười phương khen ngợi tất cả hạnh nguyện đại
công-đức-hải của Phổ-Hiền.
Trong mỗi mỗi vi-trần xuất sanh tất cả thế-giới vi-trấn-số
nhựt nguyệt tinh tú vân, đều phóng quang-minh của Phổ-Hiền Bồ-Tát chiếu khắp
pháp-giới.
Trong mỗi mỗi vi-trần xuất sanh tất cả thế-giới vi-trần-số tất
cả chúng-sanh thân sắc tượng vân phóng phật-quang-minh chiếu khắp pháp-giới.
Trong mỗi mỗi vi-trần xuất sanh tất cả thế-giới vi-trần-số tất
cả phật-sắc-tượng ma-ni-vân cùng khắp pháp-giới.
Trong mỗi mỗi vi-trần xuất sanh tất cả thế giới vi-trần-số
Bồ-Tát thân sắc-tượng-vân đầy khắp pháp-giới, khiến tất cả chúng-sanh đều được
xuất ly, đều mãn sở-nguyện.
Trong mỗi mỗi vi-trần xuất sanh tất cả thế-giới vi-trần-số
Như-Lai thân sắc-tượng-vân, nói thệ nguyện quảng đại của tất cả Phật cùng khắp
pháp-giới.
Thiện-Tài thấy mười thứ quang-minh nầy rồi, nghĩ rằng: nay tôi
sẽ được thấy Phổ-Hiền Bồ-Tát thêm lớn thiện-căn. Thấy tất cả Phật, nơi tất cả
Bồ-Tát sanh tri giải quyết định, được nhất-thiết-trí.
Thiện-Tài nhiếp khắp thiện-căn, nhứt tâm cầu thấy Phổ-Hiền
Bồ-Tát, khởi đại tinh-tấn tâm không thối chuyển, liền dùng phổ-nhãn quán-sát
mười phương tất cả chư Phật và chúng Bồ-Tát. Bao nhiêu cảnh-giới đã thấy đều
tưởng là đuợc thấy Phổ-Hiền Bồ-Tát.
Dùng trí-huệ-nhãn quán-sát phổ-hiền đạo, tâm quảng-đại dường
như hư-không, đại-bi kiên-cố như Kim-Cang. Nguyện tận vị-lai thường được theo
Phổ-Hiền, niệm niệm tùy thuận tu phổ-hiền-hạnh, thành-tựu trí-huệ, nhập như-lai-cảnh,
trụ phổ-hiền-địa.
Bấy giờ Thiện-Tài Ðồng-Tử liền thấy Phổ-Hiền Bồ-Tát ở trong
chúng-hội trước đức Như-Lai, ngồi tòa sư-tử Bửu-Liên-Hoa, chúng Bồ-Tát vây
quanh rất là tôn nghiêm, thế-gian không sánh được, cảnh-giới trí-huệ vô-lượng
vô-biên khó lường khó nghĩ, đồng tam-thế Phật, tất cả Bồ-Tát không quán-sát
được.
Thấy thân Phổ-Hiền, mỗi mỗi lỗ lông xuất sanh tất cả thế-giới
vi-trần-số quang-minh-vân, khắp pháp-giới hư-không-giới tất cả thế-giới, trừ
diệt tất cả chúng-sanh khổ hoạn, khiến các Bồ-Tát sanh đại hoan-hỷ.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông xuất sanh tất cả phật-sát vi-trần-số
những sắc-hương-diệm-vân, khắp pháp-giới hư-không-giới tất cả chư Phật
chúng-hội đạo-tràng, để huân tập tất cả.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông xuất sanh tất cả phật-sát vi-trần-số
tạp-hoa-vân, khắp pháp-giới hư-không-giới tất cả chư Phật chúng-hội đạo-tràng
mưa những diệu-hoa.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông xuất sanh tất cả phật-sát vi-trần-số
hương thọ vân, khắp pháp-giới hư-không-giới tất cả chư phật chúng-hội đạo-tràng
mưa những diệu hương.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông xuất sanh tất cả phật-sát vi-trần-số
diệu-y vân, khắp pháp-giới hư-không-giới chư phật chúng-hội đạo tràng mưa những
diệu-y.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông xuất sanh tất cả phật-sát vi-trần-số
bửu-thọ-vân, khắp pháp-giới hư-không-giới tất cả chư phật chúng-hội đạo tràng,
mưa ma ni bửu.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông xuất sanh tất cả phật-sát vi-trần-số
sắc-giới thiên-thân-vân sung-mãn pháp-giới, khen ngợi bồ-đề-tâm.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông xuất sanh tất cả phật-sát vi-trần-số
phạm-thiên thân vân, khuyến thỉnh chư như lai chuyển diệu pháp luân.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông xuất sanh tất cả phật-sát vi-trần-số
dục-giới thiên vương thân vân, hộ trì pháp-luân của tất cả như-lai.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông, trong mỗi niệm xuất sanh tất cả phật-sát
vi-trần-số tam-thế phật-sát-vân, khắp pháp-giới hư-không-giới vì các
chúng-sanh, những người không chỗ về nương mà làm chỗ về nương, những người
không chỗ che chở mà làm chỗ che chở, những người không chỗ y-chỉ mà làm chỗ y
chỉ.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông, trong mỗi niệm xuất sanh tất cả phật-sát
vi-trần-số thanh-tịnh phật-sát-vân khắp pháp-giới hư-không-giới tất cả chư Phật
xuất thế trong đó, chúng hội Bồ-Tát thảy đều sung-mãn.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông, trong mỗi niệm xuất sanh tất cả phật-sát
vi-trần-số tịnh bất-tịnh phật-sát-vân khắp pháp-giới hư-không-giới, khiến tạp
nhiễm chúng-sanh đều được thanh-tịnh.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông, trong mỗi niệm xuất sanh tất cả phật-sát
vi-trần-số bất tịnh-tịnh phật-sát-vân khắp pháp-giới hư-không-giới, khiến tạp
nhiễm chúng-sanh đều được thanh-tịnh.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông, trong mỗi niệm xuất sanh tất cả phật-sát
vi-trần-số bất-tịnh phật-sát-vân khắp pháp-giới hư-không-giới, khiến thuần
nhiễm chúng-sanh đều được thanh-tịnh.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông, trong mỗi niệm xuất sanh tất cả phật-sát
vi-trần-số chúng-sanh thân-vân khắp pháp-giới hư-không-giới, tùy sở nghi giáo
hóa chúng-sanh đều khiến phát tâm vô-thượng bồ-đề.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông, trong mỗi niệm xuất sanh tất cả phật-sát
vi-trần-số bồ-tát thân-vân biến pháp-giới hư-không-giới tán dương những danh
hiệu của chư Phật làm cho chúng-sanh tăng trưởng thiện-căn.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông, trong mỗi niệm xuất sanh tất cả phật-sát
vi-trần-số bồ-tát thân-vân khắp pháp-giới hư-không-giới tất cả phật-sát tuyên
dương tất cả chư Phật Bồ-Tát, những thiện-căn sanh khởi từ khi sơ phát tâm.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông, trong mỗi niệm xuất sanh tất cả phật-sát
vi-trần-số bồ-tát thân-vân khắp pháp-giới hư-không-giới, trong mỗi phật-sát nơi
tất cả phật-sát tuyên dương tất cả bồ-tát nguyện-hải và thanh-tịnh diệu-hạnh
của Phổ-Hiền Bồ-Tát.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông, trong mỗi niệm xuất sanh Phổ-Hiền Bồ-Tát
hạnh-vân khiến tâm tất cả chúng-sanh được mãn túc, tu tập đầy đủ đạo
nhất-thiết-trí.
Thấy mỗi mỗi lỗ lông xuất sanh tất cả phật-sát vi-trần-số
chánh-giác thân-vân, nơi tất cả phật-sát hiện thành chánh-giác, khiến các
Bồ-Tát thêm lớn pháp đại-thừa thành nhất-thiết-trí.
Thiện-Tài thấy cảnh-giới thần-thông tự-tại của Phổ-Hiền Bồ-Tát
như vậy, thân tâm hoan hỉ, hớn hở vô-lượng.
Lại thấy mỗi mỗi thân phần, mỗi mỗi lỗ chân lông của Phổ-Hiền
đều có Ðại-Thiên thế-giới phong-luân, thủy-luân, địa-luân, hỏa-luân, đại-hải,
giang-hà và những Bửu-Sơn, Tu-Di, Thiết-vi, thành ấp, cung điện, viên lâm, tất
cả xứ của địa-ngục, ngạ-quỷ, súc-sanh, Diêm-La-Vương, những cung điện của
Thiên, Long, Bát-Bộ, nhân và phi-nhân, cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô-Sắc, nhật,
nguyệt, tinh-tú, gió, mây, sấm, chớp, ngày, đêm, tháng, giờ đến năm, kiếp, chư
Phật xuất thế, chúng hội Bồ-Tát, đạo-tràng trang-nghiêm, những sự như vậy
đều thấy rõ cả.
Như thấy rõ tại thế-giới nầy, tất cả thế-giới ở mười phương đều
thấy rõ cả.
Như thấy thập phương thế-giới hiện-tại, tất cả thế-giới
tiền-tế hậu-tế cũng thấy như vậy, nhưng vẫn chẳng tạp loạn nhau.
Như ở chỗ Tỳ-Lô-Giá-Na-Như-Lai thị-hiện sức thần-thông như
vậy, tại Liên-Hoa-Ðức thế-giới, chỗ của Hiền-Thủ Phật, hiện sức thần-thông cũng
như vậy.
Nhẫn đến tại tất cả thế-giới mười phương, chỗ của tất cả chư
Phật Như-Lai, cũng hiện sức thần-thông như vậy.
Mười phương tất cả thế-giới trong mỗi mỗi vi-trần đều có
pháp-giới chư Phật chúng-hội. Chỗ mỗi đức Phật, Phổ-Hiền Bồ-Tát ngồi trên tòa
Bửu-Liên-Hoa Sư-Tử hiện sức thần-thông cũng đều như vậy.
Trong thân của mỗi mỗi Phổ-Hiền đều hiện tất cả cảnh-giới
tam-thế, tất cả cõi Phật, tất cả chúng-sanh, tất cả Phật xuất-hiện, tất cả
bồ-tát-chúng, nghe ngôn âm của tất cả chúng-sanh, ngôn âm của tất cả Phật,
pháp-luân của tất cả Như-Lai chuyển. Lại thấy công-hạnh của tất cả Bồ-Tát,
thần-thông du-hí của tất cả Như-Lai.
Thiện-Tài thấy vô-lượng đại-thần-thông-lực bất-tư-nghì của
Phổ-Hiền Bồ-Tát như vậy, liền được mười thứ trí ba-la-mật. Như là:
Trí ba-la-mật trong mỗi niệm đều có thể đi khắp tất cả cõi
Phật.
Trí ba-la-mật trong mỗi niệm đều có thể qua đến tất cả chỗ
Phật.
Trí ba-la-mật trong mỗi niệm đều có thể cúng-dường tất cả
Như-Lai.
Trí ba-la-mật trong mỗi niệm ở khắp chỗ của tất cả Như-Lai để
nghe pháp và thọ trì.
Trí ba-la-mật trong mỗi niệm tư-duy pháp-luân của tất cả
Như-Lai.
Trí ba-la-mật trong mỗi niệm biết sự đại thần-thông
bất-tư-nghì của tất cả Phật.
Trí ba-la-mật trong mỗi niệm nói một câu pháp tột thuở vị-lai
biện-tài vô-tận.
Trí ba-la-mật trong mỗi niệm dùng thân bát-nhã quán tất cả
pháp.
Trí ba-la-mật trong mỗi niệm nhập tất cả pháp-giới
thiệt-tướng-hải.
Trí ba-la-mật trong mỗi niệm biết tâm của tất cả chúng-sinh.
Trí ba-la-mật trong mỗi niệm huệ hạnh của Phổ-Hiền đều hiện-tiền.
Thiện-Tài đã được mười trí ba-la-mật nầy rồi, Phổ-Hiền Bồ-Tát
liền dơ tay hữu xoa đầu Thiện-Tài.
Ðược xoa đầu, Thiện-Tài liền được tất cả phật-sát vi-trần-số
môn tam-muội, mỗi tam-muội lại dùng phật-sát vi-trần-số tam-muội làm
quyến-thuộc.
Mỗi mỗi tam-muội đều thấy tất cả phật-sát vi-trần-số
phật-đại-hải mà từ xưa chưa thấy, tích tập tất cả phật-sát vi-trần-số
nhất-thiết-trí trợ-đạo, sanh đủ tất cả phật-sát vi-trần-số nhất-thiết-trí
thượng-diệu-pháp, phát tất cả phật-sát vi-trần-số nhất-thiết-trí đại-thệ-nguyện,
nhập tất cả phật-sát vi-trần-số đại-nguyện-hải, trụ tất cả phật-sát vi-trần-số
nhất-thiết-trí xuất-yếu-đạo, tu tất cả phật-sát vi-trần-số bồ-tát-hạnh, khởi
tất cả phật-sát vi-trần-số nhất-thiết-trí đại-tinh-tấn, được tất cả phật-sát
vi-trần-số nhất-thiết-trí tịnh-quang-minh.
Như ở Ta-Bà thế-giới chỗ của Tỳ-Lô-Giá-Na Phật nầy, Phổ-Hiền
Bồ-Tát xoa đầu Thiện-Tài Ðồng-Tử, khắp mười phương thế-giới, trong mỗi vi-trần
nơi những thế-giới ấy, tất cả thế-giới, tất cả chỗ Phật, Phổ-Hiền Bồ-Tát cũng
xoa đầu Thiện-Tài như vậy, những pháp-môn tam-muội chứng được cũng đồng.
Bấy giờ Phổ-Hiền Bồ-Tát bảo Thiện-Tài rằng:
Nầy Thiện-nam-tử! Ngươi thấy thần-lực của ta chăng?
Thiện-Tài thưa:
Bạch vâng! Những sự thần thông quảng đại bất-tư-nghì nầy chỉ
đức Như-Lai mới biết được.
Phổ-Hiền Bồ-Tát nói.
Nầy Thiện-nam-tử! Thuở quá-khứ bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết
phật-sát vi-trần-số kiếp, ta thật hành bồ-tát-hạnh cầu nhất-thiết-trí. Trong
mỗi mỗi kiếp vì muốn thanh-tịnh bồ-đề-tâm, nên kính thờ bất-khả-thuyết
bất-khả-thuyết phật-sát vi-trần-số Phật.
Trong mỗi mỗi kiếp vì tích tập nhất-thiết-trí phước đức nên
thiết lập bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết phật-sát vi-trần-số thí-hội quảng đại,
khiến tất cả thế-gian đều nghe biết, phàm ai đến cầu xin thời đều làm cho họ
đầy đủ cả.
Trong mỗi mỗi kiếp vì cầu pháp nhất-thiết-trí nên ta đem
bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết phật-sát vi-trần-số tài vật bố-thí.
Trong mỗi mỗi kiếp vì cầu phật-trí, nên ta đem bất-kha-thuyết
bất-khả-thuyết phật-sát vi-trần-số thành ấp, tụ lạc, quốc độ, vương vị, thê tử,
quyến thuộc, mắt tai mũi lưỡi, thân thịt tay chân đến cả mạng sống để bố thí.
Trong mỗi mỗi kiếp vì cầu nhất-thiết-trí-thủ, nên ta đem
bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết phật-sát vi-trần-số đầu để bố-thí.
Trong mỗi mỗi kiếp vì cầu nhất-thiết-trí, nên ở chỗ
bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết phật-sát vi-trần-số Như-Lai, ta cung kính tôn
trọng, kính thờ cúng-dường, rồi xuất-gia học đạo, trong phật-pháp tu hành hộ
giáo.
Nầy Thiện-nam-từ! Ta ở trong những số kiếp như vậy, tự nhớ
chưa từng có một niệm chẳng thuận phật-giáo, chưa từng có một niệm sanh lòng
sân hại, cũng chưa từng có một niệm sanh tâm ngã ngã-sở, tâm mình người sai
biệt, tâm xa rời bồ-đề, tâm nhàm mỏi sanh tử, tâm lười biếng, tâm chướng ngại,
tâm mê hoặc. Mà ta chỉ an trụ tâm đại bồ-đề vô-thượng chẳng thể trở hoại tích
tập pháp trợ-đạo nhất-thiết-trí.
Nầy Thiện-nam-tử! Ta trang-nghiêm phật-độ, dùng tâm đại-bi cứu
hộ chúng-sanh, giáo-hóa thành-tựu, cúng-dường chư Phật, thờ thiện-tri-thức, vì
cầu chánh-pháp nên hoằng tuyên hộ-trì, trong thân ngoài vật đều có thể xả tất
cả, đến mạng sống cũng không tiếc.
Nếu dùng thời-gian kiếp-hải để nói nhơn-duyên đó, kiếp-hải còn
có thể hết chớ nhơn duyên đó không cùng tận.
Nầy Thiện-nam-tử! Trong pháp-hải của ta, không có một chữ
không có một câu, Chẳng phải thí xả ngôi Chuyển-Luân-Vương mà cầu được. Chẳng
phải thí xả tất cả sở-hữu mà cầu được.
Nầy Thiện-nam-tử! Pháp của ta cầu đều vì cứu hộ tất cả
chúng-sanh. Một lòng suy nghĩ mong cho chúng-sanh đưọc nghe pháp nầy. Nguyện
dùng trí-quang chiếu khắp thế-gian. Nguyện vì chúng-sanh mà khai thị trí
xuất-thế-gian. Nguyện cho chúng-sanh đều được an lạc. Nguyện khắp tán dương
những công-đức của chư Phật.
Thuở xưa, nhơn-duyên của ta như vậy, trong bất-khả-thuyết
bất-khả-thuyết phật-sát vi-trần-số kiếp-hải nói không hết được.
Nầy Thiện-nam-tử! Vì thế nên ta dùng sức trợ đạo pháp như vậy,
những sức thiện-căn, sức đại chí-nguyện, sức tu công-đức, sức như thiệt tư-duy
tất cả pháp, sức trí-huệ-nhãn, sức phật-oai-thần, sức đại-từ-bi, sức
tịnh-thần-thông, sức thiện-tri-thức như vậy nên ta được pháp-thân thanh-tịnh
tam thế bình-đẳng rốt ráo nầy. Ta lại được sắc-thân thanh-tịnh vô-thượng siêu
các thế-gian, tùy sở thích của tâm chúng-sanh mà hiện hình vào tất cả cõi khắp
tất cả xứ, nơi các thế-giới rộng hiện thần-thông, làm cho người thấy đều vui
mừng.
Nầy Thiện-nam-tử! Ngươi quan-sát sắc-thân của ta như vậy.
Sắc-thân của ta đây đã thành-tựu từ vô-biên kiếp hải. Vô-lượng
ngàn ức na-do-tha kiếp khó thấy khó nghe.
Nầy Thiện-nam-tử! Nếu có chúng-sanh chưa gieo thiện-căn và
gieo ít thiện-căn, Thanh-Văn, Bồ-Tát thời còn chẳng được nghe danh hiệu của ta
huống là thấy được thân ta.
Nầy Thiện-nam-tử! Nếu có chúng-sanh được nghe danh hiệu của ta
thời không còn thối chuyển nơi vô-thượng bồ-đề.
Nếu ai hoặc thấy, hoặc chạm, hoặc rước, hoặc đưa, hoặc tạm
theo dõi, nhẫn đến trong mộng được thấy nghe ta, thời đều cũng được bất thối
chuyển cả.
Hoặc có chúng-sanh một ngày một đêm nhớ nghĩ đến ta thời liền
được thành-thục.
Hoặc bảy ngày bảy đêm, nửa tháng, một tháng, nửa năm, một năm,
trăm năm, ngàn năm, một kiếp, trăm kiếp, nhẫn đến bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết
phật-sát vi-trần-số kiếp nghĩ nhớ đến ta mà được thành-thục.
Hoặc một đời, hoặc trăm đời, nhẫn đến bất-khả-thuyết
bất-khả-thuyết phật-sát vi-trần-số đời nghĩ nhớ đến ta mà thành-thục.
Hoặc thấy ta phóng đại quang-minh, hoặc thấy ta chấn động cõi
Phật, hoặc sanh e sợ, hoặc sanh hoan-hỉ thảy đều thanh-thục.
Nầy Thiện-nam-tử! Ta dùng phật-sát vi-trần-số môn phương-tiện
như vậy, làm cho các chúng-sanh chẳng thối chuyển nơi vô-thượng bồ-đề.
Nếu có chúng-sanh nào thấy nghe cõi thanh-tịnh của ta thời tất
được sanh trong cõi thanh-tịnh nầy.
Nếu có chúng-sanh nào thấy nghe thân thanh-tịnh của ta thời
tất được sanh trong thân thanh-tịnh của ta.
Nầy Thiện-nam-tử! Ngươi nên quan-sát thân thanh-tịnh của ta
đây.
Thiện-Tài quán-sát tướng-hảo chi tiết nơi thân Phổ-Hiền
Bồ-Tát. Trong mỗi mỗi lỗ lông đều có bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết
phật-sát-hải. Mội mỗi sát-hải đều có chư Phật xuất thế và chúng-hội Bồ-Tát.
Và lại thấy tất cả sát-hải đó: những kiến lập, những hình trạng,
những trang-nghiêm, những đại-sơn bao quanh, những sắc mây che trùm hư-không,
những Phật Như-Lai xuất thế thuyết những pháp-luân.
Lại thấy ở trong mỗi mỗi thế-giới hải, Phổ-Hiền xuất hiện tất
cả phật-sát vi-trần-số phật-hóa thân-vân, cùng khắp thập phương tất cả thế-giới
giáo hóa chúng-sanh khiến hướng về vô-thượng bồ-đề.
Bấy giờ Thiện-Tài lại thấy tự thân ở trong thân Phổ-Hiền
giáo-hóa chúng-sanh trong mười phương tất cả thế-giới.
Bao nhiêu thiện-căn trí-huệ quang-minh của Thiện-Tài đã được,
khi thân cận phật-sát vi-trần-số chư thiện-tri-thức, sánh với thiện-căn khi
thấy Phổ-Hiền Bồ-Tát mà được, thời không bằng một phần trăm, một phần ngàn, một
phần trăm ngàn, một phần trăm ngàn ức, nhẫn đến không bằng một phần toán-số
thí-dụ.
Trong một niệm mà hiện nay Thiện-Tài nhập sát-hải của chư Phật
ở trong một lỗ lông của Phổ-Hiền, sánh với thời-gian từ sơ phát tâm đến nay đã
nhập sát-hải, thời nhiều hơn đến số bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết phật-sát
vi-trần. Như nơi một lỗ lông, tất cả lỗ lông cũng đều như vậy.
Trong lỗ lông của Phổ-Hiền Bồ-Tát, Thiện-Tài bước một bước qua
khỏi bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết phật-sát vi-trần-số thế-giới, đi mãi như vậy
tột thuở vi-lai vẫn còn chẳng biết được thứ đệ sát-hải của trong một lỗ lông,
cũng chẳng biết ngằn mé của sát-hải-tạng, sát-hải sai-biệt, sát-hải phổ-nhập,
sát-hải-thành, sát-hải-hoại, sát-hải trang-nghiêm. Cũng chẳng biết được ngằn mé
của phật-hải thứ đệ, phật-hải tạng, phật-hải sai-biệt, phật-hải phổ nhập,
phật-hải sanh, phật-hải-diệt. Cũng chẳng biết được ngằn mé của bồ-tát-chúng-hải
thứ đệ, bồ-tát-chúng-hải tạng, bồ-tát chúng-hải sai-biệt, bồ-tát chúng-hải phổ
nhập, bồ-tát chúng-hải tập, bồ-tát chúng-hai tán. Cũng chẳng thể biết ngằn mé
của trí nhập chúng-sanh-giới, biết căn chúng sanh, giáo-hóa điều-phục chúng-sanh,
chỗ trụ thậm-thâm tự-tại của Bồ-Tát những địa những đạo của Bồ-Tát nhập.
Nơi sát hải trong lỗ lông của Phổ-Hiền Bồ-Tát, Thiện-Tài đi
như vậy hoặc nơi một cõi trải qua một kiếp, nhẫn đến hoặc trải qua
bất-khả-thuyết bất-khả-thuyệt phật-sát vi-trần-số kiếp mà đi như vậy.
Cũng chẳng mất nơi đây mà hiện nơi kia. Mỗi niệm Thiện-Tài
cùng khắp vô-biên sát-hải giáo-hóa chúng-sanh khiến họ hướng về vô-thượng
bồ-đề.
Ðương lúc đó, Thiện-Tài thứ đệ được những hạnh-nguyện-hải của
Phổ-Hiền Bồ-Tát, đồng với Phổ-Hiền, đồng với chư Phật một thân sung-mãn tất cả
thế-giới, đồng quốc-độ, đồng hạnh, đồng chánh-giác, đồng thần-thông, đồng
pháp-luân, đồng biện-tài, đồng ngôn từ, đồng âm thanh, đồng lực vô-úy, đồng
phật-sở-trụ, đồng đại từ-bi, bất-tư-nghì giải-thoát tự-tại đều đồng.
Lúc đó Phổ-Hiền đại Bồ-Tát liền nói kệ rằng:
Các ngài phải trừ những phiền-não
Nhất tâm bất loạn mà lắng nghe
Tôi nói Như-Lai đủ các độ
Tất cả đạo chân-thiệt giải-thoát.
Xuất thế điều nhu Thắng-Trượng-Phu
Trong lòng thanh-tịnh như hư-không
Hằng phóng trí-nhật đại quang-minh
Khiến khắp quần-sanh diệt si ám.
Như-Lai rất khó được thấy nghe
Vô-lượng ức kiếp nay mới gặp
Như hoa ưu-đàm một lần hiện
Vì thế nên nghe Phật công-đức.
Tùy thuận việc làm của thế-gian
Ví như thuật-sĩ hiện những sự
Chỉ để làm vui lòng chúng-sanh
Chưa từng phân-biệt khởi tưởng niệm.
Chư Bồ-Tát nghe lời kệ trên đây, tất cả đều khát ngưỡng mong
được nghe công-đức chơn-thiệt của đức Thế-Tôn, đều nghĩ rằng:
Phổ-Hiền Bồ-Tát tu đủ các hạnh, thể tánh thanh-tịnh, những lời
nói ra đều chẳng hư luống, tất cả Như-Lai đều khen ngợi ngài.
Phổ-Hiền Bồ-Tát công-đức trí-huệ trang-nghiêm đầy đủ, như hoa
sen chẳng dính trần, cấu tam-giới. Ngài bảo chúng Bồ-Tát rằng:
Các ngài lắng nghe! Nay tôi muốn nói tướng một giọt trong biển
công-đức của Phật.
Phổ-Hiền Bồ-Tát liền nói kệ rằng:
Phật-trí rộng lớn đồng hư-không
Khắp cùng tất cả tâm chúng-sanh
Ðều rõ thế-gian những vọng-tưởng
Chẳng khởi những phân-biệt sai khác.
Một niệm đều biết pháp tam thế
Cũng rõ tất cả căn chúng-sanh
Ví như nhà ảo-thuật thiện-xảo
Mỗi niệm thị-hiện vô-biên sự.
Tùy tâm chúng-sanh hiện những hạnh
Thuở xưa các nghiệp, sức thệ nguyện
Khiến họ thấy biết đều chẳng đồng
Mà Phật bổn-lai không động niệm.
Hoặc có xứ xứ thấy Phật ngồi
Sung mãn thập phương các thế-giới,
Hoặc có chúng-sanh tâm bất tịnh
Trong vô lượng kiếp chẳng thấy Phật.
Hoặc có tín giải rời kiêu mạn
Phát ý liền được thấy Như Lai,
Hoặc kẻ siểm cuống tâm bất-tịnh
Ức kiếp tìm cầu chẳng thấy Phật.
Hoặc người mọi xứ nghe tiếng Phật
Âm thanh mỹ Diệu làm tâm vui,
Hoặc kẻ trăm ngàn muôn ức kiếp
Vì tâm bất tịnh chẳng được nghe.
Hoặc thấy thanh-tịnh Ðại Bồ-Tát
Ðầy khắp Tam-thiên đại-thiên giới
Ðều đã đầy đủ hạnh Phổ-Hiền
Trong đó Như-Lai nghiễm nhiên tọa.
Hoặc thấy cõi nầy diệu vô-tỷ
Phật vô-lượng kiếp đã nghiêm tịnh
Tỳ-Lô-Giá-Na Tối-Thắng-Tôn
Trong đây đại ngộ thành Chánh-Giác.
Hoặc-thấy Liên-Hoa cõi thắng-diệu
Hiền-Thủ Như-Lai ở trong đó
Vô-lượng Bồ Tát chúng vi-nhiễu
Thảy đều siêng tu hạnh Phổ-Hiền.
Hoặc có thấy Phật Vô-lượng-thọ
Quan Âm Thế-Chí hầu hai bên
Ðều bậc quán-Ðảnh Bổ-xứ cả
Sung mãn mười phương các quốc độ.
Hoặc có thấy cõi Ðại-Thiên nầy
Thanh-tịnh trang-nghiêm như Diệu-Hỉ
A-Súc Như-Lai ngự tại đây
Chúng đại Bồ-Tát bao quanh Phật.
Hoặc thấy Nguyệt-Giác Danh-Xưng Phật
Cùng Kim-Cang-Tràng chư Bồ-Tát
Ở cõi Viên-Cảnh Diệu-Trang-Nghiêm
Khắp đến mười phương các quốc-độ.
Hoặc thấy Nhựt-Tạng Phật Thế-Tôn
Ở cõi thanh-tịnh Thiện-Quang-Minh
Cùng với quán-đảnh chư Bồ-Tát
Sung mãn mười phương mà thuyết pháp.
Hoặc thấy Kim-Cang-Ðại-Diệm Phật
Câu hội với Trí-Tràng Bồ-Tát
Châu hành tất cả cõi quảng đại
Thuyết pháp diệt trừ chúng-sanh-mê.
Mỗi mỗi đầu lông bất-khả-thuyết
Chư Phật tướng hảo ba mươi hai
Bồ-Tát quyến-thuộc đồng vây quanh
Vì độ chúng-sanh luôn thuyết pháp.
Hoặc có xem thấy một lỗ lông
Ðầy đủ cõi trang-nghiêm quảng đại
Vô-luợng Như-Lai đều ở trong
Thanh-tịnh phật-tử đều sung-mãn.
Hoặc có thấy trong một vi-trần
Có đủ hằng-sa Phật quốc-độ
Vô-lượng Bồ-Tát đều sung-mãn
Bất-khả-thuyết kiếp tu các hạnh.
Hoặc có thấy chỗ một đầu lông
Vô-lượng trần-sa những sát-hải
Bao nhiêu nghiệp khởi đều sai khác
Tỳ-Lô-Giá-Na chuyển pháp-luân.
Hoặc thấy thế-giới chẳng thanh-tịnh
Hoặc thấy thanh-tịnh báu làm thành
Như-Lai trụ thọ lâu vô-lượng
Nhẫn đến niết-bàn đều hiện đủ.
Cùng khắp mười phương các thế-giới
Thị hiện nhiều thứ bất-tư-nghì
Tùy các chúng-sanh tâm trí nghiệp
Thảy đều hóa độ khiến thanh-tịnh.
Vô-Thượng Ðạo-Sư như vậy thảy
Sung-mãn thập phương các quốc-độ
Thị-hiện nhiều loại thần-thông-lực
Tôi nói một ít ngài nên nghe.
Hoặc thấy Thích-Ca thành phật-đạo
Ðã trải kiếp số bất-tư-nghì,
Hoặc thấy nay mới làm Bồ-Tát
Mười phương lợi ích các chúng-sanh.
Hoặc người lại thấy Thích Sư-Tử
Cúng-dường chư Phật tu đạo hạnh,
Hoặc thấy Thế-Tôn đủ phước trí
Hiển hiện những sự đại thần-thông.
Hoặc thấy bố-thí, hoặc trì giới,
Hoặc nhẫn, tinh-tấn, hoặc thiền định,
Bát-nhã, phương-tiện, nguyện, lực, trí
Tùy tâm chúng-sanh đều thị-hiện.
Hoặc thấy rốt ráo ba-la-mật
Hoặc thấy an trụ ở các địa
Tổng-trì, tam-muội, thần-thông trí
Như vậy đều hiện đầy đủ cả.
Hoặc hiện tu hành vô-lượng kiếp
Trụ nơi bồ-tát, bậc kham-nhẫn
Hoặc hiện trụ nơi bực bất-thối
Hoặc hiện pháp-thủy rưới trên đầu.
Hoặc hiện thân Phạm, Thích Tứ Vương
Hoặc hiện Sát-Lợi, Bà-La-Môn,
Nhiều loại sắc tướng thân trang-nghiêm
Dường như thuật-sĩ hiện hình tượng.
Hoặc hiện Ðâu-Suất mới giáng thần
Hoặc thấy trong cung thọ dục lạc
Hoặc thấy rời bỏ những vinh hoa
Xuất gia lìa tục đi học đạo.
Hoặc thấy mới sanh, hoặc thấy chết,
Hoặc thấy xuất gia học dị-hạnh
Hoặc thấy ngồi dưới cội Bồ-Ðề
Hàng phục ma-quân thành Chánh-Giác.
Hoặc lại thấy Phật mới niết-bàn
Hoặc thấy dựng tháp khắp thế-gian
Hoặc thấy trong tháp thờ tượng Phật
Vì biết thời cơ hiện như vậy.
Hoặc thấy Như-Lai Vô-Lượng-Thọ
Thọ Phật ký cho chư Bồ-Tát
Mà thành vô-thượng Ðại-Ðạo-Sư
Kế bổ nhậm ở cõi An-Lạc.
Hoặc thấy vô-lượng ngàn ức kiếp
Phật-sự đã xong nhập niết-bàn
Hoặc thấy nay mới thành bồ-đề
Hoặc thấy chánh tu những diệu-hạnh.
Hoặc thấy Như-Lai Thanh-Tịnh Nguyệt
Ở tại Phạm-Thế và Ma-Cung,
Tư-Tại Thiên-Cung, Hóa-Lạc-Cung,
Thị-hiện thần-thông những biến-hóa.
Hoặc thấy ở tại cung Ðâu-Suất
Vô-lượng chư Thiên-đồng vây quanh
Vì họ thuyết pháp cho hoan-hỉ
Chư Thiên phát tâm cúng-dường Phật.
Hoặc thấy ở tại Dạ-Ma Thiên
Ðao-Lợi, Tứ-Thiên, cung Long Thần,
Nơi cung-điện Thiên, Long, Bát-Bộ
Không chỗ nào Phật chẳng hiện thân.
Ở chỗ Nhiên-Ðăng Phật Thế-Tôn
Rải hoa, trải tóc để cúng-dường
Từ đây biết rõ pháp thâm diệu
Hằng dùng đạo nầy độ quần-sanh.
Hoặc người thấy Phật lâu niết-bàn,
Hoặc thấy Phật mới thành bồ-đề,
Hoặc thấy Phật trụ vô-lượng kiếp
Hoặc thấy giây lát liền nhập diệt.
Thân-tướng quang-minh cùng thọ-mạng
Trí-huệ bồ-đề và niết-bàn
Chúng-hội được độ, tiếng oai-nghi
Mỗi mỗi như vậy đều vô-số.
Hoặc hiện thân mình rất rộng lớn
Như núi Tu-Di, Ðại-Bửu Sơn,
Hoặc thấy Phật ngồi chẳng động lay
Sung-mãn vô-biên những thế-giới.
Hoặc thấy viên-quang lượng một tầm
Hoặc thấy ngàn vạn ức do-tuần
Hoặc thấy chiếu khắp vô-lượng cõi
Hoặc thấy sung mãn tất cả cõi.
Hoặc thấy Phật thọ tám mươi năm
Hoặc thấy thọ ngàn muôn ức tuổi
Hoặc thọ bất-khả-tư-nghì kiếp
Như vậy lần lượt bội hơn đây.
Phật-trí thông đạt tịnh vô-ngại
Một niệm biết khắp pháp tam-thế
Ðều từ tâm thức nhơn duyên sanh
Sanh diệt vô-thường không tự-tánh.
Ở trong một cõi thành Chánh-Giác
Ở tất cả cõi cũng đều thành
Tất cả vào một, một vào khắp
Tùy tâm chúng-sanh đều thị-hiện.
Như-Lai trụ nơi đạo vô thượng
Thành-tựu thập-lực, tứ vô-úy
Ðầy đủ trí-huệ không chướng-ngại
Chuyển thập nhị hành chánh pháp-luận.
Biết rõ khổ, tập và diệt, đạo
Phân biệt mười hai pháp nhơn duyên
Pháp, nghĩa, từ, nhạo-thuyết vô-ngại
Dùng biện-tài đây khai diễn rộng.
Các pháp không ngã, không có tướng
Nghiệp tánh chẳng sanh cũng chẳng mật
Tất cả xa lìa như hư-không
Phật dùng phương-tiện để phân biệt.
Như-Lai như vậy chuyển pháp-luân
Chấn khắp mười phương các quốc-độ
Cung-điện núi sông đều động lay
Chúng-sanh hoan-hỉ chẳng kinh sợ.
Phật diễn pháp-âm khắp rộng lớn
Tùy căn chúng-sanh đều khiến hiểu
Ðều khiến phát tâm trừ hoặc cấu
Nhưng Phật chưa từng sanh tâm niệm.
Hoặc nghe Phật diễn thí, giới, nhẫn,
Tấn, định, bát-nhã, phương-tiện, trí,
Hoặc nghe từ, bi và hỉ, xả,
Ngôn từ thuyết pháp đều sai khác.
Hoặc nghe tứ niệm, tứ chánh-cần,
Thần-túc, căn, lực và giác đạo,
Niệm, huệ, thần-thông và chỉ, quán
Vô-lượng phương-tiện những pháp-môn.
Long, Thần, Bát-Bộ, Nhơn, Phi-Nhơn,
Phạm, Thích, Hộ-Thế, các Thiên-Chúng,
Phật dùng nhất âm để thuyết pháp
Chúng-sanh tùy loại đều được hiểu.
Nếu có tham dục, sân và si
Phẩn, phú, xan, tật và kiêu, siểm
Tám muôn bốn ngàn phiền não chướng
Ðều nghe Phật dạy pháp chữa trị.
Nếu chưa tu đủ pháp bạch-tịnh
Khiến họ nghe nói mười giới-hạnh,
Ðã hay bố-thí điều-phục người
Cho nghe tiếng niết-bàn tịch-diệt.
Nếu người chí kém, không từ mẫn
Nhàm ghét sanh-tử, tụ cầu lìa
Khiến họ nghe nói tam thoát-môn
Cho họ thoát khổ, hưởng tịch-diệt.
Nếu người tự-tánh ít tham dục
Nhàm bỏ ba cõi cầu tịch tịnh
Khiến họ nghe nói các duyên-khởi
Theo độc-giác-thừa để xuất ly.
Nếu người thanh-tịnh tâm quảng-đại
Ðầy đủ thí giới các công-đức
Thân-cận Như-Lai đủ từ bi
Khiến họ nghe tiếng đại-thừa-đạo.
Hoặc có quốc-độ nghe nhất-thừa
Hoặc nhị, hoặc tam, hoặc tứ, ngũ
Như vậy nhẫn đến vô-lượng thừa
Ðều là Như-Lai phương-tiện-lực.
Niết-bàn tịch-tịnh chưa tùng khác,
Trí hạnh thắng liệt có sai khác,
Như hư-không thể tánh là một
Chim bay gần xa tự sai khác.
Phật thể âm-thanh cũng duy nhứt
Phổ biến tất cả cõi hư-không,
Tùy tâm chúng-sanh sai khác nhau
Nên nghe và thấy cũng tự khác.
Do Phật quá-khứ tu công hạnh
Hay theo sở-thích diễn diệu-âm
Không lòng tính nghĩ đây và kia
Ai là đáng nói, ai thời không.
Nơi mặt Như-Lai phóng đại quang
Ðủ số tám muôn bốn ngàn sáng
Pháp-môn Phật nói cũng như vậy
Chiếu khắp thế-giới trừ phiền-não.
Ðầy đủ thanh-tịnh công-đức trí
Mà thường tùy thuận tam thế Phật
Ví như hư-không chẳng nhiễm trước
Vì chúng-sanh nên Phật xuất hiện.
Hiện có sanh lão bệnh tử khổ
Cũng hiện trụ thọ ở thế-gian
Dầu thuận thế-gian hiện như vậy
Thể tánh thanh-tịnh đồng hư-không.
Tất cả quốc-độ vô-lượng biên
Chúng-sanh căn dục cũng vô-lượng
Trí-nhãn Như-Lai đều thấy rõ
Tùy theo cơ nghi dạy phật-đạo.
Cùng khắp hư-không mười phương cõi
Bao nhiêu Trời, Người, trong đại chúng
Theo thân hình họ đều chẳng đồng
Phật hiện thân hình cũng như vậy.
Nếu ở trong đại hội Sa-Môn
Cạo bỏ tóc râu mặc ca-sa
Ðắp y, cầm bát nhiếp các căn
Cho họ hoan-hỷ trừ phiền-não.
Có lúc thân-cận Ba-La-Môn
Vì họ Phật hiện thân gầy ốm
Chống gậy mang bình hằng trong sạch
Ðầy đủ trí-huệ giảng nói giỏi.
Nhả cũ nuốt mới tự no đủ
Hớp gió uống sương không ăn nuốt
Hoặc ngồi hoặc đứng chẳng động lay
Hiện tu khổ-hạnh dẹp ngoại-đạo.
Hoặc trì giới cấm làm thế-sư
Khéo thông phương thuốc các môn luận
Toán số, thiên-văn, địa-lý, tướng
Những điều lành dữ đều biết rõ.
Thâm nhập các thiền và giải-thoát
Tam-muội, thần-thông, trí-huệ, hạnh
Luận bàn, ngâm vịnh và đùa vui
Phương-tiện dẫn họ vào phật-đạo.
Hoặc hiện thượng-phục để nghiêm thân
Ðầu đội mão xinh, che lọng tốt
Binh-chủng trước sau theo hộ vệ
Ra oai hùng mãnh phục Tiểu-Vương.
Hoặc làm quan tòa đoán kiện tụng
Giải quyết thế-pháp đều hay giỏi
Hoặc thưởng hoặc phạt đều công minh
Cho họ tất cả đều vui phục.
Hoặc làm Ðại-Thần chuyên phụ bật
Giỏi dùng chánh-trị an lê-dân
Lợi ích mười phương đều cùng khắp
Tất cả chúng-sanh chẳng rõ biết.
Hoặc làm Túc-Tán Tiểu-quốc-Vương
Hoặc làm Ðại-Ðế Chuyển-Luân-Vương
Khiến các Vương-Tử cùng thể-nữ
Ðều theo chánh-pháp, không ai biết.
Hoặc làm Hộ-Thế Tứ-Thiên-Vương
Thống lãnh Dạ-Xoa, Long-Thần thảy
Vì chúng hội đó mà thuyết pháp
Ðều khiến tất cả đồng vui thích.
Hoặc làm Ðạo-Lợi Ðại-Thiên-Vương
Ở Thiện-Pháp-Ðường, vườn Hoan-Hỉ
Ðầu đội thiên-quan diễn pháp mầu
Chư Thiên ngưỡng mộ chẳng lường được.
Hoặc trụ Dạ-Ma, Ðâu-Suất thiên
Hóa-Lạc, Tự-Tại, cung Ma-Vương
Ngự cung Ma-Ni, điện trân-bửu
Giảng pháp chơn thiệt khiến điều-phục.
Hoặc đến trong chúng hội Phạm-Thiên
Nói tứ-vô-lượng, các thiền định
Cho họ hoan-hỉ, bèn bỏ đi
Không ai biết được tướng qua lại.
Hoặc đến Sắc-Cứu-Cánh thiên-cung
Ðể giảng giác-phần những bửu-hoa
Cùng những vô-lượng thánh-công-đức
Sau đó bỏ đi chẳng ai biết.
Phật-trí vô-ngại thấy khắp nơi
Trong đó tất cả những hàm-thức
Ðều dùng vô-biên phương-tiện môn
Nhiều cách giáo-hóa khiến thành-tựu.
Ví như thuật-sĩ giỏi ảo thuật
Hiện ra các thứ hình tượng huyễn,
Phật hóa chúng-sanh cũng như vậy
Vì họ mà hiện nhiều thân hình.
Ví như trăng sáng giữa hư-không
Thế-gian chúng-sanh thấy tròn khuyết
Tất cả sông ao hiện bóng trăng
Tất cả tinh tú bị khuất sáng.
Như-Lai trí-nguyện hiện thế-gian
Cũng dùng phương-tiện hiện tăng giảm
Tâm-thủy Bồ-Tát hiện bóng Phật
Thanh-Văn, Duyên-Giác khuất quang sắc.
Như trong đại-hải đầy châu báu
Trong sạch không nhơ không hạn lượng
Bao nhiêu chúng-sanh ở bốn châu
Tất cả hiện bóng ở trong biển.
Phật-thân công-đức cũng như vậy
Không nhơ không đục không ngằn mé
Nhẫn đến pháp-giới các chúng-sanh
Không ai chẳng hiện trong thân Phật.
Ví Như mặt nhật phóng quang-minh
Chẳng rời bổn-xứ chiếu mười phương,
Phật-quang chiếu khắp cũng như vậy
Không khứ không lai trừ si tối.
Ví như Long-Vương tuôn mưa lớn
Chẳng từ thân ra, chẳng từ tâm
Mà mưa cùng khắp đều nhuần thấm
Trừ hết viêm nhiệt được thanh-lương.
Như-Lai pháp-vũ cũng như vậy
Chẳng từ thân tâm Phật phát ra
Mà hay khai ngộ tất cả chúng
Khiến khắp diệt trừ lửa tam độc.
Như-Lai thanh-tịnh diệu-pháp-thân
Tất cả ba cõi không gì sánh
Vì ngoài đường ngôn ngữ thế-gian
Bởi tánh phi-hữu phi-vô vậy.
Dầu không sở-y mà ở khắp,
Dầu đến tất cả mà không đi,
Như vẽ không trung, cảnh trong mộng,
Phải quán thân Phật là như vậy.
Những pháp có, không, trong ba cõi
Chẳng thể ví-dụ cùng Phật được,
Ví như chim muông trong núi rừng
Không nương không-gian mà ở được.
Ðại hải ma-ni vô-lượng màu,
Thân Phật sai khác cũng như vậy,
Như-Lai phi-sắc phi-phi-sắc
Tùy nghi mà hiện, không sở-trụ.
Hư-không, chơn-như và thiệt-tế,
Niết-bàn, pháp-tánh, tịch-diệt thảy
Chỉ có những pháp chơn thiệt nầy
Khả dĩ hiển thị được Như-Lai.
Sát-trần tâm niệm đếm biết được,
Nước trong đại-hải uống hết được,
Hư-không lường được, gió buộc được,
Không thể nói hết công-đức Phật.
Nếu ai nghe biển công-đức nầy
Mà sanh lòng vui mừng xin tin hiểu
Tất sẽ được những công-đức nầy
Thận trọng chớ sanh lòng ngờ vực.
LƯỢC LUẬN
về Ý-NGHĨA và LUẬN-QUÁN
của Phẩm PHỔ-HIỀN HẠNH
-NGUYỆN
I
Ý-NGHĨA
Trong pháp hội Hoa Nghiêm, đức Thế Tôn Tỳ Lô Giá
Na với vô lượng pháp thân bồ tát ở Hoa Tạng giới hải cùng nhau giảng luận cũng
như hiển bày về cảnh giới bất tư nghị giải thoát của mình tự chứng.
Thiện Tài Đồng Tử, một bậc đại cơ đại trí, nhờ đức
Văn Thù bồ tát điểm hóa nên chứng được Căn bổn trí (cũng gọi là Chân thiệt trí,
Luận Khởi tín nói: “Thỉ giác hiệp bổn
giác”, Luận Duy thức nói: “Chứng
chơn duy thức tánh”, chính là trí này vậy. Người chứng được trí này thời là
bậc Sơ trụ bồ tát theo Viên giáo, và là bậc Sơ địa bồ tát của Thỉ giáo. Trí lực
và thần thông của bậc bồ tát này có thể phân thân hóa hiện làm một trăm thiên
bá ức vị Phật ngự trong một trăm thế giới không Phật để giáo hóa chúng sinh).
Sau đó đức Văn Thù bồ tát bảo ngài Thiện Tài đi
tham học với các bậc đại thiện trí thức khác để được viên mãn phước trí. Học với
Đức Vân trước nhất, nhẫn đến Quán Thế Âm, Di Lặc, cuối cùng ngài cầu học với đức
Phổ Hiền bồ tát. Đến đây, quả vị của ngài Thiện Tài đã chứng kề bậc Đẳng giác.
Bấy giờ, đức Phổ Hiền bồ tát đứng trước Phật,
xưng dương tán thán công đức vô lượng của Phật xong, ngài liền đem mười điều đại
nguyện giảng cho Thiện Tài và hải hội bồ tát cùng nghe. Ngài bảo muốn trọn nên
công đức của Phật, nghĩa là muốn thành Phật, chư bồ tát đều phải tu mười nguyện
vương ấy.
Mười nguyện vương ấy cũng gọi là Phổ Hiền hạnh nguyện. Danh từ này có
hai nghĩa chung và riêng:
A.-Mười điều đây là hạnh nguyện của bậc Đẳng
giác, của bậc bồ tát gần kề quả Phật
cùng tu để được thành Phật, nên gọi là Phổ Hiền hạnh nguyện, đây là nghĩa
chung.
B.-Mười nguyện đây chính là của đức Phổ Hiền bồ
tát, và là của đức Phổ Hiền đem giảng lại
cho đại chúng, nên gọi là Phổ Hiền hạnh nguyện, đây là nghĩa riêng.
Như trên đã nói, trong đại hội Hoa Nghiêm, đức
Phật và chư bồ tát cùng nhau giảng luận cũng như hiển bày vẻ cảnh giới bất tư
nghị giải thoát của mình tự chứng, nên tất cả những lời trong phẩm hạnh nguyện
này, đức Phổ Hiền bồ tát cũng y cứ nơi cảnh giới bất tư nghị giải thoát của
ngài đã tự chứng mà giảng thuật, vì thế nên danh đề của phần này là: Đại phương quảng Phật hoa nghiêm kinh, Nhập
bất tư nghị giải thoát cảnh giới Phổ Hiền hạnh nguyện phẩm.
Mười hạnh nguyện đây đã đứng trên cảnh giới bất
tư nghị giải thoát mà thành lập, vậy thời muốn hiểu thấu đáo diệu lý của mười hạnh
nguyện này, trước tiên cần phải rõ thế nào là bất tư nghị giải thoát cảnh giới?
Chỗ sở ngộ và sở chứng của hàng Đại thừa bồ tát
chia ra làm bốn tầng cấp. Bốn tầng cấp này đều lấy toàn thể pháp giới tánh làm
lượng, thể tánh bổn lai vốn dung thông tự tại vô ngại:
1.-Lý vô
ngại pháp giới
2.-Sự vô ngại pháp giới
2.-Lý sự vô ngại pháp giới
4.-Sự sự vô ngại pháp giới
“Lý” tức là chân lý thật tánh, là thể
tánh chân thật của tất cả pháp, nên cũng gọi là pháp tánh, hay pháp giới tánh,
chơn như tánh. Tất cả pháp trong vũ trụ đều đồng một thể tánh chân thật ấy. Thể
tánh ấy dung thông vô ngại, nên gọi là “Lý vô ngại
pháp giới”. Người chứng được lý vô ngại này chính là bậc thành tựu Căn
bổn trí, mà bắt đầu dự vào hàng pháp thân bồ tát.
Tất cả pháp “sự” đều đồng một thể tánh chân thật tức
là đồng lấy pháp tánh làm thể. Toàn thể “sự” là pháp tánh, mà pháp tánh đã viên
dung vô ngại, thời toàn sự cũng vô ngại, nên gọi là “Sự vô ngại
pháp giới”.
Người chứng được sự pháp giới này chính là bậc
pháp thân bồ tát thành tựu Sai biệt trí (cũng gọi là Quyền trí, Tục trí, Hậu đắc
trí).
“Lý” là thể tánh của “sự” (tất cả pháp), “sự” là
hiện tượng của “lý tánh”. Vậy thời lý tánh tức là lý tánh của sự, còn sự là sự
tướng của lý tánh. Chính lý tánh là toàn sự, mà tất cả sự toàn là lý tánh, nên
gọi là “lý sự vô ngại pháp giới”. Người chứng được
lý sự pháp giới này thời là bậc pháp thân bồ tát đồng thời hiển phát cả hai trí
(Căn bổn trí và Sai biệt trí).
Tất cả sự đều toàn đồng một tánh thể, mà tánh thể
thời dung thông không phân chia riêng khác, nên bất luận là một sự nào cũng đều
dung nhiếp tất cả sự, và cũng đều tức tất cả sự. Một sự nhiếp và tức tất cả sự,
tất cả sự nhiếp và tức một sự. Thế là sự sự vô ngại tự tại, nên gọi là “Sự sự vô ngại pháp giới”. Người chứng được
sự sự pháp giới này là bậc pháp thân bồ tát thành tựu nhất thiết chủng trí.
Xét theo văn nghĩa, phẩm này y cứ nơi sự sự vô
ngại pháp giới mà lập hạnh nguyện. Sự sự vô ngại pháp giới dung thông tự tại
nên gọi là “giải thoát”. Cảnh giới đây là thánh trí chỗ chứng, chẳng phải phàm
tình lường biết được nên gọi là “bất tư nghị cảnh giới”. Đã chứng được, đã trụ
trong cảnh giới vô ngại ấy nên gọi là “nhập”.
Sao lại biết rằng phẩm này y cứ nơi sự sự vô ngại
pháp giới mà thành lập hạnh nguyện?
Trong phẩm, đức Phổ Hiền giảng giải về mười điều
đại nguyện, nơi nguyện nào cũng đều quán nhiếp cả không gian lẫn thời gian.
Về không gian, nguyện luôn
luôn nói:
Trong vô
lượng cõi có vô lượng vi trần, trong mỗi vi trần đều có vô lượng cõi, trong mỗi
cõi đều có vô lượng Phật, nơi mỗi đức Phật đều có vô lượng bồ tát, vô lượng đại
chúng v.v… Nơi trước mỗi đức Phật, tôi đều hóa hiện thân nhiều như số vi trần,
mỗi thân đều khắp lễ kính vô lượng Phật v.v… Trong số hư trần khắp hư không
pháp giới mười phương ba đời, mỗi vi trần đều có vô lượng cõi Phật rộng lớn,
nơi mỗi cõi, trong một niệm đều có vô lượng chư Phật thành Đẳng chánh giác, tất
cả chúng bồ tát nhóm họp vây quanh v.v…
Cho đến nơi văn kệ cũng luôn nói như thế:
…
Trong một
trần có vô số cõi,
Mỗi mỗi cõi có nan tư Phật,
Mỗi mỗi Phật ở giữa chúng hội.
Tôi thấy hằng giảng hạnh bồ đề.
…
Thế là tất cả pháp, về không gian, thời nhỏ nhiếp
lớn, ít dung nhiều, nhỏ lớn nhiều ít đều viên dung vô ngại.
Về thời gian, đại nguyện nào
cũng là mãi mãi vô tận, cho đến một niệm nhiếp tất cả kiếp, rồi tất cả kiếp
chung nơi một niệm, ngắn dài, dài ngắn đều viên dung vô ngại. Như nguyên văn
nói:
Tôi hay
thâm nhập đời vị lai
Tất cả nhiếp thâu làm một niệm
Hết thảy những kiếp trong ba đời
Làm khoảng một niệm tôi đều nhập
…
Và cả không gian lẫn thời gian cùng dung thông
nhiếp nhận lẫn nhau, như trên nguyên văn nói:
Khắp hết
mười phương các cõi nước (không gian)
Mỗi đầu lông đủ có ba đời (thời gian)
Phật cùng quốc độ số vô lượng (không gian)
Tôi khắp tu hành trải trần kiếp (thời gian)
…
Trong một niệm tôi thấy ba đời (thời gian)
Tất cả các đấng Nhân Sư Tử (không gian)
Cũng thường vào trong cảnh giới Phật
Như huyễn, giải thoát và oai lực
…
Trong các cực vi đầu sợi lông (không gian)
Xuất hiện cõi trang nghiêm ba thuở
Mười phương trần sát các đầu lông
Tôi đều thâm nhập để nghiêm tịnh.
…
Tất cả Sự pháp không ngoài không gian và thời
gian. Không gian dung nhiếp không gian, thời gian dung nhiếp thời gian, không
gian dung nhiếp thời gian, thời gian dung nhiếp không gian, đó là “sự sự vô ngại
pháp giới”, mà cũng chính là “cảnh giới giải thoát tự tại bất tư nghị” vậy.
(Muốn rõ diệu lý của sự sự vô
ngại pháp giới, nên tham cứu Thập huyền môn của Hoa Nghiêm tông và nên xem phẩm
“Bất tư nghị” trong kinh Duy Ma Cật để rõ thêm về cảnh giới bất tư nghị của bồ
tát).
Và cảnh giới dung thông bất tư nghị đây là những
sự vật thường ở khắp trong cõi thế giới Cực Lạc. Nơi Cực Lạc, trên cây báu,
trong đền đài, trong quang minh, ở mặt đất, giữa hư không v.v… tất cả sự vật đều
dung nhiếp lẫn nhau, trùng trùng vô tận vô ngại, cho đến nơi lọng báu hiển hiện
tất cả Phật sự ở mười phương v.v… Như trong kinh Quán Vô Lượng Thọ Phật, đức
Thích Ca Mâu Ni Phật đã tường thuật.
Người thọ trì đọc tụng phẩm này, tức là huân tập
cảnh giới bất tư nghị giải thoát. Vì thế nên về đoạn cuối phẩm nguyên văn nói
người thọ trì đọc tụng phẩm “Phổ Hiền hạnh nguyện” này, nhờ oai lực của hạnh
nguyện lúc lâm chung sẽ sanh về cõi Cực Lạc và sẽ được mau thành Phật. Vì cõi Cực
Lạc là hiện tượng của cảnh giới bất tư nghị giải thoát. Dưới đây là nguyên văn
nói về việc ấy:
…
Lại người trì tụng này, lúc lâm chung, phút cuối
cùng, tất cả căn thân đều hư hoại, tất cả thân thuộc đều phải bỏ lìa, tất cả
oai thế đều thối thất, cho đến các phụ tướng đại thần, cung thành trong ngoài,
voi ngựa xe cộ, trân bảo, kho đụn v.v… tất cả đều không đem một món nào theo được.
Chỉ có mười nguyện vương này chẳng rời người mà thôi, trong tất cả thời gian nó
thường ở trước dẫn đường, trong khoảnh khắc liền được sanh về cõi Cực Lạc. Đến
Cực Lạc rồi liền thấy đức A Di Đà Phật cùng các ngài Văn Thù Sư Lợi bồ tát, Phổ
Hiền bồ tát, Quán Tự Tại bồ tát v.v… các vị bồ tát này sắc tướng đoan nghiêm,
công đức đầy đủ, chung cùng vây quanh. Lúc bấy giờ người ấy tự thấy mình gá
sanh nơi hoa sen báu, được đức Phật xoa đầu thọ ký. Sau khi được thọ ký rồi, trải
qua vô số trăm ngàn muôn ức na do tha kiếp, khắp cả mười phương bất khả thuyết
bất khả thuyết thế giới, dùng sức trí huệ tùy theo tâm của chúng sinh mà làm
cho đều được lợi ích. Chẳng bao lâu sẽ ngồi nơi Bồ đề đạo tràng hàng phục quân
ma, thành bậc Đẳng chánh giác giảng nói pháp mầu vi diệu.
Và muốn cho mọi người, cho tất cả chúng sinh đều
được chứng nhập cảnh giới bất tư nghị giải thoát, đức Phổ Hiền bồ tát lại ân cần
khuyên:
…
Vì thế nên những người được nghe mười nguyện
vương này chớ sanh lòng nghi ngờ, nên phải lãnh thọ, thọ rồi nên đọc, đọc rồi
có thể tụng thuộc, tụng thuộc rồi nên ghi nhớ, nhẫn đến biên chép vì người mà
giảng nói, những người như vậy trong một niệm đều được thành tựu tất cả hạnh
nguyện, được phước vô lượng vô biên, có thể ở trong biển khổ phiền não cứu vớt
chúng sinh, khiến chúng được giải thoát, đều được vãng sanh về thế giới Cực Lạc
của đức Phật A Di Đà.
Thiết thật hơn, đức Phổ Hiền lại khuyên tất cả bồ
tát, tất cả đại chúng hiện tại trong pháp hội Hoa Nghiêm, dưới sự chứng kiến của
đức Phật cùng nhau đồng phát nguyện vãng sanh Cực Lạc, để được chóng viên thành
Phật quả.
Dưới đây là nguyên văn phát nguyện của các ngài:
Nguyện tôi
lúc mạng sắp lâm chung
Trừ hết tất cả các chướng ngại
Tận mặt gặp Phật A Di Đà
Liền được vãng sanh cõi Cực Lạc
Tôi đã vãng sanh cõi kia rồi
Hiện tiền thành tựu nguyện lớn này
Cả thảy tròn đủ không thừa thiếu
Lợi lạc khắp tất cả chúng sinh
Chúng hội Di Đà đều thanh tịnh
Tôi từ hoa sen nở sanh ra
Thân thấy đức Phật Vô Lượng Quang
Liền thọ ký tôi đạo bồ đề
Nhờ đức Phật kia thọ ký rồi
Tôi hóa vô số vạn ức thân
Trí huệ rộng lớn khắp mười phương
Khắp lợi tất cả chúng sinh giới.
Trước khi dứt lời, đức Phổ Hiền lại đem tất cả công
đức hồi hướng cho pháp giới chúng sinh đồng vãng sanh Cực Lạc, để chúng sinh
cũng đồng được chứng nhập cảnh giới bất tư nghị giải thoát như ngài.
Đây là lời hồi hướng:
Hạnh Phổ
Hiền thù thắng của tôi
Phước lớn vô biên đều hồi hướng
Khắp nguyện chúng sinh đang chìm đắm
Mau sanh cõi Phật Vô Lượng Quang
(tức là cõi Cực Lạc của đức Phật A Di Đà)
II
LUẬN-QUÁN
Đã lược biết ý nghĩa về phần y cứ cũng như về mục
đích của phẩm này, giờ đây cũng nên lược luận về tuần thứ luận của mười điều đại
nguyện:
Một là lễ kính các đức Phật
Hai là khen ngợi đức Như Lai
Ba là rộng sắm đồ cúng dường
Bốn là sám hối các nghiệp chướng
Năm là tùy hỷ các công đức
Sáu là thỉnh đức Phật thuyết pháp
Bảy là thỉnh đức Phật ở lại đời
Tám là thường học đòi theo Phật
Chín là hằng thuận lợi chúng sinh
Mười là hồi hướng khắp tất cả
…
Chúng sinh lưu lãng trong vòng sanh tử luân hồi,
nguyên nhân là vì trái quên giác tánh mà theo trần lao. Trần lao là thứ vô thường,
nên đã theo nó tức là lưu chuyển như nó. Nếu chúng sinh thức tỉnh biết xét trở
lại: rời trần lao mà xoay về giác tánh thời khỏi hẳn luân hồi, vì giác tánh là
bổn thể chơn như thường trụ. Bậc chứng cùng giác tánh là đức Phật, nên điều
nguyện thứ nhất “lễ Phật” đây, là biểu tượng trái trần lao mà hiệp với giác
tánh vậy.
... Đã kính lễ Phật, tất nhiên phải biết hạnh đức
thần thông trí huệ vô thượng của Phật. Việc “tán thán công đức”, chính là biểu
hiện của sự rõ biết rồi quá khâm phục mà thốt ra lời, làm thành điều nguyện thứ
hai trong mười nguyện.
... Muốn thỏa mãn tấm lòng khâm phục, kính ngưỡng
ân đức sâu dày của Phật, lễ lạy và tán thán vẫn chưa đủ, bồ tát lại lấy sự
“cúng dường Phật” làm điều nguyện thứ ba. Hạnh cúng dường có hai cách:
1.- Tài cúng dường (dâng hoa, hương đèn
v.v… để dâng cúng).
2.- Pháp
cúng dường (y theo lời Phật mà tu hành, cho đến chẳng rời tâm bồ đề để cúng
dường v.v…).
Về tương đối, công đức của pháp cúng dường lớn
hơn công đức của tài cúng dường. Nhưng ở nơi tài cúng dường mà tam luân không tịch,
thời tài cúng dường trở thành pháp cúng dường công đức vô lượng vô biên, như
trong kinh Kim cang nói bố thí không trụ trước nơi sắc, thanh, hương, vị, xúc,
pháp, công đức rộng lớn như hư không. Và như kinh Pháp hoa, phẩm “Dược Vương”,
nhắc việc cúng dường của ngài Nhất Thiết Chúng sinh Hỷ Kiến bồ tát.
…
Nơi Phật thời đầy đủ vô lượng công đức trang
nghiêm. Nơi ta thời từ vô thỉ đến nay kết cấu vô biên nghiệp hoặc. Muốn thành tựu
công đức, trước phải trừ sạch nghiệp chướng đã gây tạo từ quá khứ, cũng không
tái phạm ở hiện tại và tương lai. Đây là ý nghĩa của lời nguyện thứ tư “Sám hối các nghiệp chướng”.
…
Ở nơi công đức của người mà mình có quan niệm
tán thành kính mộ thời mới có sự phát tâm làm theo, tu tập theo nên “Tùy hỷ
công đức” là điều nguyện thứ năm của bồ tát.
…
Đã có quan niệm tán thành ngưỡng mộ công đức vô
thượng, tất cần phải biết do phương tiện gì, do pháp môn nào mà được thành tựu.
Vì thế nên bồ tát gấp “Thỉnh đức Phật chuyển pháp luân”, đồng thời để chúng
sinh gội nhuần ơn pháp nhũ, thành điều nguyện thứ sáu.
Chư Phật thành Phật là vì chúng sinh mà thành Phật,
đã vì chúng sinh tất phải nói pháp, bồ tát cần gì phải cầu thỉnh? Sự thỉnh pháp
đây có hai nghĩa:
1.- Vì muốn
cho chánh pháp có phần quý trọng, có quý trọng mọi người mới sanh lòng khao
khát ngưỡng vọng, có khao khát ngưỡng vọng mới có lợi ích.
2.-Lòng của bồ tát lúc nào cũng tha thiết đối với
sự lợi người lợi mình. Người cùng mình được lợi ích, không gì bằng nghe Phật
thuyết pháp, nên đức Phật chưa nói mà bồ tát đã vội cầu thỉnh trước.
…
Mình và chúng hội hiện tại được thấy Phật, được
nghe pháp âm, nhưng còn lo tương lai thiếu huệ nhật nếu đức Phật nhập diệt. Phật
ở nơi đời là phước hội tối thắng cho quần sanh, nên bồ tát chí thành “Thỉnh Phật
trụ thế mãi mãi”. Đây là điều nguyện thứ bảy.
…
Đã thỉnh Phật diễn nói phép mầu, tất đã thông hiểu.
Nhưng nghe pháp mà thiếu tư duy tu tập, thời đâu có thể đạt đến kết quả giải
thoát thành Phật. Muốn thành Phật, phải đi đúng theo con đường của Phật đã đi.
Nghĩa là phải thực hành những công hạnh như Phật đã làm trước khi thành Phật và
sau khi thành Phật. Nên điều nguyện thứ tám “Thường học đòi theo Phật” nối liền
với điều nguyện “khuyến thỉnh”. (Chữ học trong đây có nghĩa là học tập thực
hành).
…
Pháp thân do phước đức và trí huệ mà trang
nghiêm. Trí huệ cùng phước đức được viên mãn, tức là thành Phật hoàn toàn. Tư
duy tu tập chính để rèn luyện trí huệ, còn từ bi lợi sanh chính là vun trồng
phước đức, mà đồng thời cũng là bổ túc cho trí huệ do sự kinh nghiệm. Vì thế
nên công hạnh độ sanh lợi tha do từ bi tâm là phận sự khẩn thiết của các bậc bồ
tát đắc nhẫn (Đắc nhẫn nói đủ là Đắc Vô sanh nhẫn, nghĩa là bậc bồ tát đã chứng
Vô sanh giải thoát) mà thành điều nguyện thứ chín “Hằng tùy thuận chúng sinh”
(Hai chữ tùy thuận ở nơi đây chính ý là thiết tha lân mẫn chúng sinh, chiều
theo chỗ hạp nghi nguyện vọng trong sạch của chúng sinh, mà thi hành những
phương pháp gì để chúng sinh được lợi ích trên đường giải thoát khỏi khổ…).
…
Bồ tát đã lấy từ bi làm lòng, nên chúng sinh khổ
là mình khổ, chúng sinh vui là mình vui, tất cả công hạnh tu tập chính là vì
chúng sinh mà tu tập, nên bồ tát có bao nhiêu công đức đều hồi hướng cho cả
pháp giới chúng sinh, mong cho muôn loài chóng thoát khổ sanh tử, đồng sớm được
thành Phật. Đây là điều nguyện thứ mười “Phổ
giai hồi hướng” của bồ tát.
Mười nguyện vương đã thuộc cảnh giới bất tư nghị,
thời đâu còn phải ở trong phạm vi ngữ ngôn văn tự, chỉ tùy chỗ sở đắc thánh trí
của hành giả tự chứng tỏ lấy. Nhưng vì muốn cho các hàng sơ cơ hiểu được phần
nào nơi ý nghĩa trong phẩm này, nên tôi mới trắc đạc viết ra những lời lược luận
trên đây. Đồng thời cũng mong mọi người, do sự hiểu biết phần nào ấy, mà phát
tâm tín thọ, trì tụng phẩm này, để được vô lượng công đức, như nguyên văn trong
phẩm nói:
Này thiện
nam tử! Các chúng sinh kia hoặc nghe hoặc tin nơi nguyện vương rộng lớn này, rồi
thọ trì đọc tụng và giảng nói cho người nghe, công đức của chúng sinh kia chỉ
có đức Phật Thế Tôn biết, ngoài ra không ai hiểu thấu.
Hoặc có người dùng lòng tin sâu chắc ở nơi mười
điều nguyện rộng lớn này thọ trì, đọc tụng, cho đến biên chép một bài kệ bốn
câu, thì sớm có thể dứt trừ được năm nghiệp vô gián, cả thảy thân bệnh, tâm bệnh,
khổ não trong thế gian, cho đến tất cả các ác nghiệp nhiều như số cực vi trong
cõi Phật đều được tiêu trừ, tất cả các quân ma, quỷ Dạ Xoa, quỷ La Sát, hoặc quỷ
Cưu Bàn Trà, Tỳ Xá Xà, Bộ Đa v.v… các quỷ thần hung ác uống máu ăn thịt thảy đều
lánh xa, hoặc nếu có gần gũi thời là hạng phát tâm theo hộ trì.
Vì thế nên người trì tụng nguyện này, thời đi
trong thế gian không bị chướng ngại, như mặt trăng giữa lừng ra khỏi mây mù,
các đức Phật, bồ tát đều khen ngợi, tất cả hàng nhơn thiên đều nên lễ kính, tất
cả chúng sinh đều nên cúng dường. Người thiện nam tử này trọn được thân người đầy
đủ bao nhiêu công đức của ngài Phổ Hiền, chẳng bao lâu sẽ như Phổ Hiền bồ tát
mau được thành tựu sắc thân vi diệu, đủ ba mươi hai tướng tốt đại trượng phu…
trọn có thể phá hoại tất cả đường ác, trọn có thể xa lìa tất cả bạn dữ, trọn có
thể chế phục tất cả ngoại đạo, trọn có thể giải thoát tất cả phiền não… Lại người
này lúc lâm chung, trong khoảnh khắc liền được vãng sanh về cõi Cực Lạc. Lúc bấy
giờ người ấy tự thấy mình gá sanh nơi hoa sen báu, được đức Phật A Di Đà thọ
ký. Sau khi được thọ ký rồi, trải qua vô số trăm ngàn ức na do tha kiếp, khắp cả
mười phương tất cả thế giới, dùng sức trí huệ tùy theo tâm của chúng sinh mà
làm lợi ích. Chẳng bao lâu sẽ ngồi nơi Bồ đề đạo tràng, hàng phục quân ma,
thành bậc Đẳng chánh giác giảng nói pháp mầu vi diệu…
Tháng đầu xuân
năm Đinh-Dậu (1957)
Phật lịch Quốc-Tế 2501
HÂN T ỊNH T Ỳ-KHEO THÍCH
TRÍ-TỊNH
Phẩm Nhập Bất Tư Nghì Giải Thoát Cảnh Giới
Phổ Hiền Hạnh Nguyện
Thứ Bốn Mươi
Hán Dịch: Pháp Sư Bác Nhã
Việt Dịch: HT Thích Trí Tịnh
LĂNG NGHIÊM ẢNH HIỆN
Comments
Post a Comment